होनाजी नावजी बलकवडे वाडा

Author:
५ मिनिटे वाचा

होनाजी नावजी बलकवडे वाडा

मुळशीतील सौंदर्यरत्ने
नमस्कार मित्रांनो आज आपण पुणे कोलाड रोडवरील पौडगावाच्या २ किमी अलीकडे दारवली या गावातील सरदार नावजी बलकवडे यांचे पुत्र होनाजी नावजी बलकवडे यांचा वाडा पाहणार आहोत या वाड्याचे अवशेष आजही आपल्याला बलकवडे घराण्यातील पराक्रमाची साक्ष देत मोठ्या दिमाखात उभे आहेत
गावाच्या माध्यभागी ३० ते ४० फूट उंचीवर हा वाडा ६”एकर मध्ये पसरला आहे वाड्याचे पश्चिमेकडील भव्य प्रवेशद्वार त्याच्या वैभवाचा दिमाख दाखवत भक्कम पायांवर उभे आहे या प्रवेशद्वाराची उंची २० ते २२ फूट असून काळ्या पाषाणातील त्याचे बांधकाम २५० वर्षांनंतरही टिकून आहे प्रवेशद्वारावरील कमळाचे सुंदर शिल्प व दरवाजावरील गणेशपट्टी स्पष्टपणे दिसून येते ग्राममुख असलेला हा दरवाजा मुळा नदीच्या काठावर वसलेल्या दारवली गाव नजरे समोर उभाकर तो दरवाज्याच्या दोन्ही बाजूस दगडी तटबंदीचे अवशेष नजरेत पडतात दोन्हीबाजूस घडी व जोत्यांच्या देवड्या आजही संरक्षकांच्या स्थानाची ओळख करून देतात दरवाजातून आत प्रवेश केल्यावर दोन्ही बाजूस पहारेकर्यांच्या ओवऱ्या असुन तेथून पुढे वाड्याच्या मुख्यप्रांगणात आपणजातो आणि पडीक अवस्थेतील भव्य चोपसीवाड्याचे चित्र आपल्या नजरेसमोर उभे राहते वाड्याचा मुख्यदरवाजा पूर्व बाजूस असल्याचे त्याच्या एकंदर रचनेवरून समजते त्याचे तोंड पुण्याकडे असल्याने त्याला पुणेदरवाजा असे म्हणत असत हा वाडा पंचराखणीचोसोपीतिघईदुपाखी म्हणजे १८० खानाचा व दोन्हीं बाजूस ओवरीयुक्त असा भव्य होता वाड्याची लांबी व रुंदी १५०×१५० फुटांची असून त्याच्या भिंती आजही काही प्रमाणात आपल्याला दिसतात पाचसाडेपाच फुटांच्या भक्कम चौथर्यावर हा वाडा दीमाखाने उभा असावा असे वाटते वाड्याच्या चौकात कारंजे असल्याच्या खुणाही दिसतात हा प्रदेश पावसाचा असल्याने चौकातील पाणी बाहेर काढण्यासाठी बंदिस्त गटारे काढण्यात आली होती वाड्याला दक्षिणेकडे एक दरवाजा होता वाड्याच्या भोवताली फिरल्यावर घोटी व पाषाणातील ताटबंदीपाहून आपण आश्चर्यचकीत होतो पश्चिमदिशेला वाड्याच्या जवळच पाणी पुरवठ्यासाठी एक घोटी व विहीर बांधलेली आपल्याला दिसते मुख्य चौथर्याजवळ आल्यावर या वाड्याचे निर्माते सुभेदार होनाजी बलकवडे यांच्या समाधीस आपण मुजराकर तो होणाजी बलकवडे यांनी निर्माण केलेले कालभैरवनाथ व विठ्ठलमंदिर आजही सुस्थितीत असून मंदिरासमोर अनेक वीरगळ बलकवडे घरांन्यातील वीरांच्या पराक्रमांचे साक्षीदार बनून उभे आहेत आता जाणून घेऊयात वाड्याच्या इतिहासाबद्दल छत्रपती संभाजी महाराजांच्या काळात नावारूपाला आलेले सरदार नावजी लाखमाजी बलकवडे नावजी बलकवडे हे शंकरजी नारायणयांच्या पायदळात सप्तसहस्त्री या पदावर होते त्यांनी सिंहगड जिंकून देण्याचे कबुल केले त्याबदल्यात त्यांना कोळवण खोऱ्यातील सावरगाव इनाम म्हणून देण्याचे ठरले ३० जून १६९३ रोजी नावाजी बलकवडे यांनी नरवीर तानाजी मालुसरे यांच्यासारखा दोर व शिड्यांच्या साहाय्याने गड जिंकून घेतला व सिंहगडावर भगवा फडकवला पुढे नावजी बलकवडे यांनी कोरीगड, लोहगड, सुधागड हे किल्लादेखील स्वराज्यात आणले याबद्दल त्यांना छत्रपती राजाराम महाराजयांनी दारवली व मुलखेड ही गावे इनाम म्हणून त्यांना दिली पुढील काळात त्यांचे पुत्र सुभेदार होनाजी बलकवडे, सुभेदारयेसाजी, किल्लेदार पिलाजी हे या वाड्यात वास्तव्यात होते त्याने ही पुढे चांगला पराक्रमकेला थोरले बाजीराव पेशवे यांच्यासोबत तसेच त्याचे बंधू चिमाजी आप्पा यांच्यासोबत जंजरेकर सिद्धीच्या विरुद्ध तसेच गुजरात मोहीमेत सुरत परगण्यातील घनदेवी हा प्रांत जिंकून घेतला व वसईच्या मोहिमेत देखील मोठ्या हीरीरीने सहभाग घेतला होता मराठेशाहीच्या इतिहासात बलकवडे घराणे व दारावली गावचे नाव अजरामर झाले आज मि तीला दारवली गावात वाड्याच्या समोरच सरदार नावजी लाखमाजी बलकवडे याचे स्मारक मोठ्या दिमाखात उभे आहे मुळशीतील सौंदर्यरत्नेच्या मुळशीतील सरदार या भागात आपण बलकवडे सरदारयांची माहीती घेणारच आहोत. जेष्ठ इतिहास संशोधक पांडुरंगजी बलकवडे हे याच गावचे सुपुत्र आहेत.
धन्यवाद
आकाश मारणे
टीम मुळशी

होनाजी नावजी बलकवडे वाडा विषयी माहिती

पुणे ते होनाजी नावजी बलकवडे वाडा दारवली
कालावधी: १ – १.३० तास
अवघडपणाची पातळी: मध्यम

काय अपेक्षित कराल

दाट जंगल आणि विस्तृत पठार यांचा संगम
– विविध फळे देणारे झाडे आणि हिरवेगार वनस्पती.
– ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक महत्त्वाची स्थळे.

सर्वोत्तम वेळ भेट देण्यासाठी

– हिवाळा (ऑक्टोबर ते फेब्रुवारी): आरामदायक हवामानामुळे ट्रेकिंगसाठी परिपूर्ण.
– मान्सून (जून ते सप्टेंबर): हिरवीगार वनस्पती आणि धबधबे पाहता येतात, पण ओले हवामानामुळे अतिरिक्त सावधगिरी आवश्यक आहे.
– उन्हाळा (मार्च ते मे): जास्त उष्णतेमुळे; उष्णतेपासून बचाव करण्यासाठी लवकर सुरुवात करा.

तिथे पोहोचण्याचा मार्ग

मुळशी पुणे आणि मुंबईपासून रस्त्याने सहज पोहोचता येते. होनाजी नावजी बलकवडे वाडा दारवली पर्यंत पोहोचण्यासाठी सार्वजनिक वाहतूक तसेच खासगी वाहनांची सुविधा आहे.

हायकर्ससाठी सूचना

किमान 3 लिटर पाणी आणि थोडे स्नॅक्स सोबत ठेवा.
– अधिक माहिती मिळवण्यासाठी स्थानिक गाईडची मदत घ्या.
– दुपारी उष्णतेपासून वाचण्यासाठी सकाळीच सुरुवात करा.

मुळशीच्या विविध ट्रेकिंग मार्गांचा अनुभव घ्या आणि या आकर्षक प्रदेशाच्या निसर्गिक सुंदरतेत आणि सांस्कृतिक समृद्धतेत प्रवेश करा. जरी तुम्हाला साहस, शांती किंवा ऐतिहासिक अन्वेषण आवश्यक असो, मुळशी तुम्हाला एक अद्वितीय ट्रेकिंग अनुभव देतो.